ཌོག་ཊར་ཀ་ཝེ་རི་གིལ།
སྔ་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ པའི་འགོ་སྟོད་གཟའ་སྤེན་པ་ཞིག་གི་ཕྱི་དྲོ་ཞིག་སྟེ་ཕྲན་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་མཐོ་སློབ་ཀྱི་སློབ་སྤྱིའི་འགན་ཁུར་བཟུང་ནས་ལས་ཡུན་ཟླ་ཤས་སོང་མཚམས་དེར་བཞུགས་སྒར་རྡ་རམ་ས་ལ་ནས་བླ་སྨན་པ་ཚེ་བརྟན་ལགས་ཀྱིས་ཞལ་པར་ཞིག་འབྱོར། དེ་ཡང་གུས་བཀུར་འཚམས་འདྲི་མཚོན་བྱེད་གཅིག་དང་། དོན་ལ་མཐོ་སློབ་ནས་སྐུ་ན་མཐོན་པོར་ཕེབས་ཤིང་སྐུ་ཁམས་མི་བདེ་བའི་མཁན་ཟུར་ཆེས་བགྲེས་པ་ཞིག་ལ་མཐོ་སློབ་ཏུ་བཞུགས་རྒྱུའི་སྣེ་ལེན་ཐུབ་མིན་ཐད་ཡིན་འདུག །
མཁན་ཟུར་རིན་པོ་ཆེ་ཁོང་ཡང་༧སྤྱི་ནོར་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བྷེང་ལོར་བོད་ཀྱི་སྨན་རྩིས་ཁང་ནས་བོད་སྨན་རང་བསྟེན་གཏུགས་དགོས་པར་བཀའ་དགོངས་ཕེབས་དོན་བཞིན་བྷེང་ལོར་ལག་ཤི་མི་ན་གར་དུ་སྨན་པ་རྡོ་རྗེ་རབ་བརྟན་ལགས་ལ་བསྟེན་གཏུགས་གནང་བ་ཕེབས་པ་ཞིག་རེད་འདུག །ངས་འདི་ནི་རང་ཅག་ཚང་མར་ཆེས་སྐལ་བཟང་ཡིན་པར་ལན་འདེབས་བགྱིས་འཕྲལ། བླ་སྨན་པ་ཚེ་བརྟན་ལགས་དང་ང་གཉིས་འབྲས་སྤུངས་བློ་གསལ་གླིང་༧སྐྱབས་རྗེ་རྒྱུད་སྨད་མཁན་ཟུར་རིན་པོ་ཆེ་རྗེ་བཙུན་མཐུ་སྟོབས་མགོན་པོ་མཆོག་མཐོ་སློབ་ཏུ་ཆིབས་བསྒྱུར་གོ་སྒྲིག་ཐད་གྲོས་བྱས་ལ། ཁོང་གིས་ངའི་ཁ་པར་ཨང་གྲངས་མཁན་ཟུར་རིན་པོ་ཆེའི་ཞབས་ཕྱི་ཨིན་སྐད་ཤེས་མཁན་ཞིག་ལ་གནང་རྒྱུའི་ཞལ་བཞེས་ཀྱང་གནང་།
ཁ་པར་ཐོག་བཀའ་མོལ་གྲུབ་མ་ཐག་བདག་མཐོ་སློབ་ཀྱི་ཉེར་སྤྱོད་ཟ་ཁང་དུ་བསྐྱོད་དེ་ལས་བྱེད་རྣམ་པར་མཐོ་སློབ་ཀྱི་གལ་ཆེ་མི་སྣའི་བཞུགས་ཤག་གྲ་སྒྲིག་འགོ་རྩོམ་དགོས་པའི་རེ་བསྐུལ་བྱས། མཐོ་སློབ་ནས་ཕྲན་རང་གི་སློབ་སྤྱི་ལས་ཡུན་རིང་ཏོག་དབྱིབས་ནད་ཡམས་ཀྱི་རྐྱེན་པས་མཐོ་སློབ་ཏུ་བླ་མ་ཆེ་ཁག་སོགས་གདན་ཞུ་སྣེ་ལེན་བྱ་རྒྱུ་མི་ཡོང་བར་བསམས་པར་བརྟེན་མི་སྣ་གལ་ཆེའི་བཞུགས་ཤག་གཅིག་བདག་ལ་གནང་ཡང་བདག་ནས་གོང་སྨོས་རྩ་ཆེའི་བླ་མ་རྣམས་ཀྱིས་བེད་སྤྱོད་གནང་བའི་བཞུགས་ཤག་ཏུ་སྡོད་རྒྱུ་ནི་བདེ་པོ་གཏན་ནས་མ་བྱུང་། འོན་ཀྱང་ཕྲན་རང་སླེབས་ནས་ཟླ་ཤས་ཙམ་ལས་མ་སོང་བར་ང་ཚོས་དེ་འདྲའི་རྩ་ཆེན་བླ་མ་ཞིག་ལ་ཕེབས་བསུ་དང་བཅས་བཞུགས་ཡུལ་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་རྒྱུའི་སྐལ་བཟང་གི་གོ་སྐབས་ཐོབ། ཡིན་ཡང་ད་དུང་དངོས་གནས་ཕྲན་རང་ནས་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡོང་མིན་སྔོན་ལ་ཚོད་དཔག་མ་ཤེས་ཤིང་། རྗེས་སུ་ཅི་ཡོང་དངོས་གནས་དཔོག་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡོང་གི་མི་འདུག །
ཁོང་གི་ཞབས་ཕྱི་ཨིན་ཇི་ཤེས་མཁན་རྒན་འཇམ་དཔལ་འཕྲིན་ལས་ལགས་དང་ང་གཉིས་ཁ་པར་ཐོག་སྐད་ཆ་ལྷུག་པོར་བྱུང་ཞིང་། ཁོང་ལ་ངས་བཞུགས་ཤག་གཟའ་ཟླ་བར་གྲ་སྒྲིག་ཡོང་བར་བརྟེན་ཞབས་ཕྱི་འགའ་དེ་ཉིན་མཐོ་སློབ་ཏུ་ཕེབས་ནས་བཞུགས་ཤག་རྟོག་ཞིབ་ཀྱིས་མཁན་ཟུར་རིན་པོ་ཆེར་འགྲིག་མིན་གཟིགས་ནས་སྙན་གསན་ཞུས། འོན་ཀྱང་ཁོང་གིསགཟའ་ཟླ་བའི་ཕྱི་ཉིན་ཚེས་བཟང་གི་ཉིན་མོ་ཡིན་པར་བརྟེན་ཞབས་ཕྱི་རྣམས་ཀྱང་མཁན་ཟུར་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་ལྷན་དུ་ཉིན་དེ་རང་ལ་ཡོང་གི་ཡིན་གསུངས། རྗེས་སོར་ཞབས་ཕྱི་བ་རྣམས་ལས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བ་ལ་ཁོང་རྣམ་པས་རིན་པོ་ཆེ་ལ་བཞུགས་ཤག་རྟོག་ཞིབ་འགྲོ་འཆར་ཞུས་ཀྱང་རིན་པོ་ཆེས་དེ་མ་ཉིད་དུ་མཐོ་སློབ་ཀྱིས་ཐབས་ཤེས་གང་ལེགས་གནང་བ་དེ་ག་རང་འགྲིགས་པས་རྟོག་ཞིབ་ཆེད་འགྲོ་མི་དགོས་གསུངས་འདུག །བདུན་ཕྲག་དུ་མར་རྒྱུན་ཆད་མེད་པའི་ཆར་པའི་རྗེས་ཀྱི་དྭངས་གསལ་གྱི་ཉིན་མོ་ཞིག་སྟེ་ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༥ ལ་ང་ཚོས་ལག་ཏུ་རྟེན་འབྲེལ་ཁ་བཏགས་ཐོགས་ཏེ་ཕྲན་རང་གི་ཉེ་འཁྲིས་སུ་ཡོད་པའི་མི་སྣ་གལ་ཆེའི་བཞུགས་ཤག་སྟེ་མཐོ་སློབ་ལས་སྣེ་ནང་མི་ལས་ཤག་ཕྱོགས་སུ་རིན་པོ་ཆེ་ཕེབས་སྒུག་བྱས། དེ་ལ་རིན་པོ་ཆེ་ནི་ཇི་སྲིད་དེར་བཞུགས་བར་དུ་ཕྲན་རང་གི་ཐག་ཉེ་ཤོས་ཀྱི་ཁྱིམ་མཚེས་སུ་འགྱུར་བར་ངེས།
ཉིན་གུང་ཙམ་ཞིག་ལ་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་རླངས་འཁོར་ནང་དུ་མཐོ་སློབ་ཏུ་ཕེབས་ཤིང་།བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་དུ་མདུན་ངོས་སུ་བླ་མ་རྩ་ཆེན་སོགས་བཞུགས་སྲོལ་ཡོད་པ་ལྟར་དེར་སྤྱན་ཤེལ་བནམས་ཤིང་འཛུམ་དམུལ་ཅན་གྱི་བླ་མ་ཞིག་བཞུགས་འདུག །རླངས་འཁོར་ནང་ནས་སྐུ་གཟུགས་དྲང་ཞིང་རིང་བ་སྐུ་གཟུགས་སྐྱོ་པོ་ཆགས་ཟིན་ཡང་བརྗིད་ཉམས་ཅན་མི་ཀུན་གྱིས་གུས་བཀུར་དབང་མེད་དུ་བསྡུ་བ་ཞིག་ཕྱིར་ཕེབས་བྱུང་། ཁོང་གི་ཞབས་ཕྱི་གསུམ་སྟེ་ཁོང་གི་གྲིབ་མ་ལྟར་འབྲལ་མེད་ཀྱི་དགེ་བཤེས་རྒྱལ་བསྟན་བཟང་པོ་ལགས་ཀྱིས་ཕྲན་གྱིས་སྔར་རྣམ་ཐར་ཁག་ཏུ་བཀླགས་པའི་དངོས་གནས་རྣམས་དངོས་མཐོང་རྗེན་སོན་བྱས་པ་མ་ཟད་ཚ་བོ་ཞིག་ཡིན་ཡང་དོན་དངོས་ཐོག་གཙོ་བོར་ཆེས་མོས་གུས་ཅན་གྱི་སློབ་མ་ཞིག་ཡིན་པ་ར་སྤྲོད་སྟེར། དགེ་བཤེས་པདྨ་དབང་རྒྱལ་མཆོག་ནི་གསོལ་ཐབ་པ་ཕུལ་བྱུང་ཞིག་ཡིན་པ་ཕྲན་ནས་རྗེས་སུ་ཤེས། རྒན་འཇམ་དཔལ་འཕྲིན་ལས་ནི་འཕྲལ་མར་བདག་ལ་མེད་མི་རུང་བར་གྱུར་ཅིང་ཨིན་སྐད་རྨད་དུ་བྱུང་ཞིང་ཚིག་ཧ་ཅང་ཕྱུག་པས་ལོ་ཙཱ་བ་ཞེས་སུ་འབོད། ཕྲན་རང་ནས་ཁོང་རྣམ་པར་མཇལ་དར་དང་བཅས་བཞུགས་ཤག་གསར་པར་གདན་འདྲེན་ཕེབས་བསུ་དང་སྦྲགས་ཇི་སྲིད་བཞུགས་འདོད་ཀྱི་བར་མཐོ་སློབ་ཏུ་བཞུགས་རྒྱུའི་གསོལ་འདེབས་ཀྱང་ཞུས།
ད་ལྟར་ཕྱིར་མིག་གཅིག་ལྟ་སྐབས་སློབ་མ་ ༣༠༠ བརྒལ་བའི་མཐོ་རིམ་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཤིག་གི་ཉིན་རེའི་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ལས་དོན་གཟའ་མཇུག་ཚུན་ལའང་སློབ་སྤྱིའི་འགན་ཁུར་ཡོད་མུར་ཐོག་དེ་འདྲ་བ་ཆོས་འབྲེལ་སྐལ་བཟང་གི་གོ་སྐབས་བྱུང་བ་ཕྲན་རང་གི་ཡང་དྲན་ཡུལ་ལས་འདས། འོན་ཀྱང་ ༢༠༢༡ ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༥ དང་ཚེས་ ༩ བར་གྱི་ཉིན་ཐོར་ལྟ་སྐབས་སུ་ཕྲན་རང་ནས་མཁན་ཟུར་རིན་པོ་ཆེར་ནང་ཆོས་སློབ་ཁྲིད་གསོལ་འདེབས་ཞུས་ཤིང་། རིན་པོ་ཆེ་ནས་ཀྱང་ཞལ་བཞེས་བཟང་པོ་གནང་། ཡང་སྒོས་སུ་རྗེ་རིན་པོ་ཆེའི་ལམ་གཙོ་རྣམ་གསུམ་གསོལ་འདེབས་ཞུས་པ་གནང་འགོ་བརྩམས་ཞེས་སོགས་འཁོད། མངོན་གསལ་དོད་པོར་ཉིན་ཉུང་ཤས་དེའི་བར་ན་གུས་མོ་རང་ལ་དེ་འདྲའི་ཆེས་ཉམས་རྟོགས་ཅན་གྱི་བླ་མ་རྩ་ཆེན་ཞིག་སར་ནས་ཆོས་ཀྱི་སློབ་ཁྲིད་ཐོབ་པ་ཧ་ཅང་དཀོན་པའི་གོ་སྐབས་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་ཐུབ་པ་མ་ཟད་དགུང་ལོ་ ༩༠ ལྷག་སོན་ཞིང་། སྐུ་ཁམས་བདེ་པོ་མེད་ཅིང་རིན་པོ་ཆེའི་ཉིན་རེའི་དུས་ཚོད་སྟབས་བདེ་དང་བསྟུན་ནས་ཕྲན་རང་ལ་ནང་ཆོས་སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་གསོལ་འདེབས་ཞུ་རྒྱུའི་བདེ་ཉམས་དང་བག་ཚ་བ་མེད་པ་ཆེར་བསྐྱེད་གྱུར།
མཁན་ཟུར་རིན་པོ་ཆེ་ནི་ཆེས་ཞི་དུལ་དང་གུས་བཀུར་ལྡན་པས་ཕྱི་ངོས་ནས་རྒྱ་གར་བ་སློབ་སྤྱི་ཞིག་རིན་པོ་ཆེ་སར་ཉིན་རེར་བཅར་མི་ཕལ་ཆེར་གཅིག་པུ་ཡིན་ཞིང་། རིན་པོ་ཆེའི་དྲུང་ནས་གཙོ་བོ་བྱིན་རླབས་དང་སློབ་ཁྲིད་ཞུ་མཁན་དེས་སྐབས་འགར་རྒྱ་གར་བུད་མེད་གྱོན་ཆས་སྲ་རས་དང་མཚམས་རེར་བོད་པའི་ཕྱུ་པ་དང་། ཡང་སྐབས་འགར་རྒྱུན་གྱོན་ཕུ་མེད་སྟོད་ཐུང་དང་གུ་ཐུང་བཅས་གྱོན། སྔ་དགོང་གཉིས་སུ་བརྐྱངས་ཕྱག་གསུམ་རེ་འཚལ་མཁན་དེ་ལ་རིན་པོ་ཆེའི་གཟིགས་སྣང་རྣམས་ངག་ཚིག་ལམ་ནས་ག་ལ་བརྗོད། འོན་ཀྱང་ནང་གི་དགོངས་པ་ཅི་ལྟར་ཡང་རིན་པོ་ཆེ་ནས་གུས་མོ་རང་གི་རེ་འདུན་རྣམས་ཅི་དགར་ཞལ་བཞེས་གནང་། ཕལ་ཆེར་ཕྱོགས་གཉིས་ཀས་དེ་མ་ཉིད་དུ་མི་རྟག་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་ང་ཚོར་ཉེ་བར་རྗེས་དེད་ཡོད་པར་སོང་། དུས་ཚོད་ཆུད་ཟོས་སུ་གཏང་མི་ཉན་པར་ངོས་འཛིན་བྱུང་།
དེ་འདྲར་སོང་ངའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡༡ གི་ཉིན་ཐོར་འདི་ལྟར་གསལ། ངའི་ཉིན་རེའི་སྐར་མ་བཅུ་བཅོ་ལྔ་ཅན་གྱི་རིན་པོ་ཆེའི་སློབ་ཁྲིད་ནི་ཧ་ཅང་རྩ་ཆེན་ཞིག་དང་ངའི་ཉི་མ་གཅིག་གི་དུས་ཚོད་དགའ་ཤོས་གཅིག་སྟེ་འདི་ཡི་རིང་དགོང་དྲོར་འཕགས་པ་མགོན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས་གསུངས་པ་རྒྱལ་པོ་ལ་གདམས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཆོས་བརྒྱད་སྐོར་དང་། ཁ་སང་ལམ་གཙོ་རྣམ་གསུམ་ནང་གི་ངེས་འབྱུང་གི་སེམས་ཀྱི་སྐོར་གསུངས། ཕྲན་རང་གིས་རིན་པོ་ཆེ་དང་ལྷན་དུ་དུས་ཚོད་ལ་གུས་མོ་རང་ནས་དགའ་ཚོར་ཆེན་པོས་ངང་སྒུག་བྱས་ཤིང་། རིན་པོ་ཆེ་འདིར་ཡོད་པ་ནི་དངོས་འབྲེལ་ངོས་རང་ཆེས་སྐལ་བ་བཟང་པོ་དང་། བོད་ནས་ཕེབས་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་སྐུ་ན་བགྲེས་པོ་རྩ་ཆེན་འདི་འདྲ་མཇལ་བ་གོ་སྐབས་དཀོན་པོ་རེད་སྙམ། ཁོང་གིས་བཞེས་ལག་ཡག་པོ་བཞེས་ཤིང་སྐུ་གཟུགས་ཇེ་སྡུག་ཏུ་མ་སོང་བ་དང་། རྒྱ་གར་སློབ་སྤྱི་འདིས་ཆོས་ཕྱོགས་སུ་བློ་གཏད་པར་དགའ་ཚོར་ཆེན་པོར་གནང་།
རིན་པོ་ཆེའི་སློབ་ཁྲིད་གནང་སྟངས་འགའ་རེ་དང་སྲ་བརྟན་འདུན་པ་གཞན་དང་མི་འདྲ་བ་ལམ་སང་དོ་སྣང་བྱུང་། ཆེས་མངོན་གསལ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ནི་སློབ་ཁྲིད་སྐབས་ཆོས་ལ་ལྷག་པར་གུས་བཀུར་གནང་ཞིང་དེ་ཡང་རྒྱུན་སྲོལ་འགྲོ་ལུགས་རྣམས་ལ་གཙིགས་སུ་གནང་། རིན་པོ་ཆེ་སྐུ་ཁམས་བདེ་པོ་མེད་ནའང་སློབ་མ་གཅིག་ཁོ་ནར་སློབ་ཁྲིད་གནང་ཚེའང་གཟིམས་ཁྲི་ཐོག་སྐུ་ལུས་སྲོང་པོར་བཞུགས་ཏེ་ཆོས་གོས་རྣམ་གསུམ་ཆ་ཚང་བཞེས་ཤིང་། ཁོང་དགུང་ལོ་ ༩༠ བརྒལ་བས་སྤྱན་དང་སྙན་གྱིས་མཐོང་ཐོས་ཀྱི་སྐུ་ངལ་ཡོད་ཁར་གུས་རང་ནས་བོད་སྐད་མི་གོ་བར་བརྟེན་དཀའ་ཚེགས་ཅན་གྱི་སྐད་སྒྱུར་ཞིག་དགོས་མཁོར་ཐུག །འོན་ཀྱང་རིན་པོ་ཆེས་འགོག་རྐྱེན་དེ་དག་གནད་འགག་མེད་པའི་ཐོག་ང་གང་ཟག་གཅིག་ལ་སློབ་ཁྲིད་མི་གནང་བའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་མ་གཟིགས། འོན་ཀྱང་ལོ་ན་ ༤༨ སོན་པ་ཞིག་མགོ་སོགས་ཕྲན་བུ་ན་བ་དང་། ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་དོན་འགའ་རེ་སོགས་འཇིག་རྟེན་པའི་སློབ་ཁྲིད་ཅུང་ཟད་ཞིག་གིས་ཉིན་རེའི་ཆོས་ཉམས་ལེན་ལ་དོ་ཕོགས་འགྲོ་བར་མཐོང་། དེས་ན་རིན་པོ་ཆེ་མཇལ་བ་དང་ཁོང་གི་བློའི་ནུས་མཐུ་རྨད་དུ་བྱུང་བ་དག་ལས་ང་རང་ངའི་ཆོད་སེམས་ལ་དྭོགས་པ་སྐྱེས་སུ་བཅུག །
རིན་པོ་ཆེའི་བློའི་ནུས་སྟོབས་དང་དམ་ཆོས་ཉམས་ལེན་གྱི་ཆོད་སེམས་དག་བཤད་སྐབས་འཕྲོས་བཤད་དུ་ཕྲན་གྱིས་རེ་སྐུལ་ལྟར་དགེ་བཤེས་རྒྱལ་བསྟན་བཟང་པོ་ལགས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་རིན་པོ་ཆེའི་བོད་ནང་གི་སྐུ་ཚེའི་སྟོད་ཀྱི་རྣམ་ཐར་འགའ་འདི་ལྟར། རིན་པོ་ཆེ་ནི་དཀར་མཛེས་ས་ཁུལ་གྱི་མི་ཚང་ཆེ་གྲས་ཤིག་ཏུ་སྐུ་འཁྲུངས། ཡབ་ཀ་བྲག་རྣམ་རྒྱལ་རྡོ་རྗེ་ནི་ཁོང་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གཏན་ནས་མོས་མཐུན་མེད་པ་མ་ཟད་ཁོང་ནས་རིན་པོ་ཆེར་ཁྱིམ་ཐབ་བཟུང་བར་ནན་བསྐུལ་གྱིས་རིན་པོ་ཆེས་ཀྱང་ངོས་ལེན་མི་བྱེད་ཀ་མད་གྱུར། དེས་ནའང་རིན་པོ་ཆེས་རྟག་ཏུ་ལྷ་སར་བསྐྱོད་འདོད་ཀྱི་ཐུགས་རེ་བཅངས། འོན་ཀྱང་ཡབ་ཀྱིས་ཁོང་གཅིག་པུ་ལྷ་སར་གཏང་ན་དེར་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ་ཚུར་མི་ཡོང་བའི་ཉེན་ཁ་ལ་བརྟེན་ཨུ་ཚུགས་ཀྱིས་རིན་པོ་ཆེ་ཁྱིམ་ཐབ་མི་ཚེར་ངེས་པར་ཁྲིད་དགོས་པས་འགན་ཁུར་ཅན་གྱི་ལྟ་སྐྱོང་རོགས་པ་ཞིག་དང་མཉམ་དུ་གཏོང་གནང་མཛད།
རིན་པོ་ཆེ་ཁམས་དཀར་མཛེས་ནས་ལྷ་སར་ཕེབས་སྐབས་རང་ལོ་༢༥ ཡན་མན་ལས་མིན།དངོས་འབྲེལ་ཁོང་ནས་༸སྤྱི་ནོར་༧གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་ཐོག་མར་མཇལ་འཕྲད་བྱུང་སྐབས་༧གོང་ས་མཆོག་དགུང་ལོ་བཅུ་དགུ་ཉི་ཤུ་ཙམ་ཕེབས་ཤིང་། ཕོ་བྲང་པོ་ཏཱ་ལ་རུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ལྷ་འཇམ་དཔལ་དབྱངས་ཀྱི་ཁྲོ་བོའི་རྣམ་རོལ་ཡི་དམ་དཔལ་རྡོ་རྗེ་འཇིགས་བྱེད་ཀྱི་བཀའ་དབང་སར་ཡིན་འདུག །བཀའ་དབང་སར་ཆོས་ཞུ་བ་འདེམས་སྒྲུག་བགྱིས་པའི་སེར་མོ་བ་དང་སྐྱ་བོའི་ལས་སྣེ་ཉུང་ཤས་ཤིག་གི་ཁྲོད་རིན་པོ་ཆེ་ནི་དེ་མིན་གྱི་སྐྱ་བོ་གཅིག་པུ་བ་རང་ཉིད་ཡུལ་ཁམས་ཀྱི་གནའ་སྲོལ་དང་ཁྱིམ་གཞིའི་གནས་བབས་དང་མཐུན་པའི་སྐྲ་ལོ་འཆང་ཡོད།
གང་ལྟར་རིན་པོ་ཆེ་ནས་ལྷ་སར་ཡོད་པའི་རིང་དཔལ་ལྡན་འབྲས་སྤུངས་བློ་གསལ་གླིང་གྲྭ་ཚང་དུ་ཆོས་སྒོ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ བར་དེར་གསན་བསམ་སློབ་གཉེར་གནང་། ཕྱིས་རྒྱ་གར་དུ་བཙན་བྱོལ་དུ་ཕེབས་ནས་མི་ལོ་བཅུ་ཕྲག་དུ་མའི་རིང་ཕ་ཡུལ་དུ་ཕྱིར་ལོག་མ་གནང་། དེའི་བར་ན་བཙན་འཛུལ་རྒྱ་ནག་དམར་པོས་ཁོང་གི་ཡབ་གདུབ་རྩུབ་དྲག་པོ་དང་བཅས་མེ་མདས་བཀྲོངས། རིན་པོ་ཆེ་ནས་རྩ་ཆེན་མི་ལུས་རིན་པོ་ཆེ་དེ་དོན་ལྡན་དུ་འགྱུར་རྒྱུའི་ནང་གི་ཆོད་སེམས་འདི་ལྟར་བརྟན་པས་ཤུགས་དྲག་གིས་བཤོལ་འདེབས་དང་ཕྱིའི་འགོག་རྐྱེན་ཇི་ལྟར་ཡང་ཁོང་རང་ཉིད་ཀྱིས་བཟུང་བའི་དམ་ཆོས་ཉམས་ལེན་ལས་གཡོ་བ་མེད་ཅིང་གཞན་དབང་དུ་གཏན་ནས་མ་སོང་།
རིན་པོ་ཆེ་ནི་སྦག་སའི་གནས་བརྟན་ཞེས་ཡོངས་སུ་གྲགས་པའི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཆོས་བརྒྱུད་རིས་མེད་ནས་ཕེབས་པའི་རྒྱ་གར་དུ་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་གཞིས་སྒར་ཐོག་མ་དེར་བཞུགས་པའི་དགེ་འདུན་པ་ ༡༣༠༠ ནས་ ༡༥༠༠ བར་ཡོད་པའི་གྲས་ཤིག་ཡིན། རིན་པོ་ཆེ་ཁོང་རྣམ་པ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ནས་ ༡༩༧༠ བར་མི་ལོ་བཅུ་ཕྲག་གཅིག་ཙམ་རིང་དེར་བཞུགས། དེ་ནི་ནུབ་བྷང་གལ་མངའ་སྡེ་སྦག་སར་གནས་པའི་དེ་སྔོན་ཨིན་ཇི་སྐབས་ཀྱི་བཙོན་ཁང་གཞིས་སྒར་ཞིག་ཏུ་ཆགས་ལ། གནམ་གཤིས་དང་ཁོར་ཡུག་ཆ་ནས་དེ་ལས་གདུག་རྩུབ་ཅན་ཞིག་སྲིད་དམ་སྙམ་པ་ཡོད་འདུག །
དགེ་འདུན་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་བཙན་འཛུལ་རྒྱ་དམག་ཕྱིར་འཐེན་བར་དུ་བོད་ནང་ཁུལ་ལྷོ་ཁ་ཙམ་དུ་ཉེན་གཡོལ་གྱི་བསམ་བློས་བོད་དུ་ཡོད་པའི་རང་ཉིད་ཀྱི་དགོན་པ་གྲྭ་ཚང་ནས་ཉལ་ཆས་འདང་ཙམ་ཡང་མེད་པར་ཆེས་བྲེལ་འཚུབ་ངང་ཐོན་དགོས་བྱུང་། འོན་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་གདུག་རྩུབ་ཀྱི་གནས་སྟངས་འོག་ཁོང་རྣམ་པ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཕ་ཡུལ་དང་བཙན་དབང་གིས་ཁ་བྲལ་དགོས་བྱུང་། གློ་བུར་དུ་སློབ་གཉེར་བྱེད་རྒྱུའི་དཔེ་ཆ་ཡང་མེད་ཅིང་། ཡུལ་ལུང་གཞན་རྒྱུས་མངའ་སོགས་གོམས་འདྲིས་གཏན་ནས་མེད་པའི་གནས་ཤིག་ཏུ་ལྷུང་། ཁོང་རྣམ་པར་ཡོད་པ་གཅིག་པུ་ནི་དགུང་ལོ་ ༢༤ ཅན་གྱི་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་དེ་རེད།
ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆའི་ནང་གསལ་ལྟར་ན་སྲིད་བློན་པཎྜིཏ་ནེ་རུ་ནས་གཞིས་སྒར་དེ་གནང་འདོད་མེད་ཀྱང་གྲྭ་སའི་སློབ་གཉེར་ལམ་ལུགས་དང་དགོན་པ་གྲྭ་ཚང་ཁག་བཙན་བྱོལ་གསར་འཛུགས་ནི་ལས་གཞི་གལ་གནད་ཆེ་ཤོས་སུ་གཟིགས་པར་བརྟེན་ཉིད་ཀྱི་དགུང་ལོ་ལས་ཆེས་ནར་སོན་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ༧གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་ནས་རང་གི་རེ་སྐུལ་མཐའ་སྐྱེལ་གནང་། སྦག་སའི་དགེ་འདུན་པ་གསུམ་ཆ་གཅིག་ཙམ་གློ་ནད་ཊི་བི་སྙུང་ལ་འགའ་རེ་འུ་ཐུག་གིས་རང་སྲོག་བཅད་པ་མ་ཟད། བཕྱིས་མི་ལོ་བཅུ་ཕྲག་གཅིག་ཙམ་རྗེས་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་གཞིས་ཆགས་ཁག་ཏུ་བཏང་བ་རྣམས་ཀྱང་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་དཀའ་སྡུག་མྱོང་སྟེ་འགའ་ཞིག་གིས་འཚོ་གནས་ཐུབ་མིན་ཡང་བསམ་བློ་འཁོར། འོན་ཀྱང་ཁོང་རྣམ་པ་འཚོ་གནས་ཐུབ་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་བཙན་བྱོལ་དུ་ནང་ཆོས་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་དང་དར་སྤེལ་གྱི་རྨང་གཞི་ཉིད་དུ་གྱུར། ཕྲན་རང་གི་བསམ་པར་འཕགས་པ་མགོན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བར་བཟང་པོའི་ཁྱད་ཆོས་བྱེ་བྲག་པ་དང་དེ་དག་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་སྐོར། བཀུར་སྟི་བྱས་པས་དོན་རྟོགས་ལྡན། །ཆོས་བསྲུངས་ཤེས་རབ་ཅན་དུ་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས། ཆོས་ལ་བཟོད་པས་གཟུངས་འཐོབ་བོ། །ཞེས་སོགས་གསུངས་པ་རྣམས་ཁོང་རྣམ་པར་ལེགས་པར་འཇུག །དེང་ཆར་འབྲས་སྤུངས་བློ་གསལ་གླིང་གྲྭ་ཚང་དུ་སྦག་སའི་གནས་བརྟན་ ༣༥ ཡན་མན་ལས་མེད།
གཞན་ཡང་རིན་པོ་ཆེའི་ཞབས་ཕྱི་རྣམས་ཀྱིས་གསུང་དོན། སྦག་སའི་ཆོས་གྲོགས་རྣམས་ཀྱིས་རིན་པོ་ཆེ་མོན་གྷོ་འབྲས་སྤུངས་བློ་གསལ་གླིང་དུ་ཕེབས་སྒུག་བྱས་ནས་བཞུགས་ཡོད་པར་ཡང་ཡང་གསུངས་པ་ལྟར་དེ་ག་རང་རེད་འདུག །ཕྲན་རང་རིན་པོ་ཆེའི་འབྲས་སྤུངས་གཟིམས་ཤག་དང་རུང་ཁང་ནས་ཁོང་རྣམ་པ་འགའ་རེ་ ༢༠༢༢ ཕྱི་ཟླ་ ༣ཚེས་ ༣ སྟེ་ལོ་གསར་ཚེས་གཅིག་སྔ་དྲོར་རིན་པོ་ཆེ་སར་མཇལ་བཅར་ཕེབས་མཁན་རྣམས་བདག་གིས་མཇལ། བོད་པའི་དགེ་འདུན་པ་གཞོན་གྲས་འགའ་རེས་བདག་ལ་བློ་འཚབ་སྨྲེ་ངག་དང་བཅས་རིན་པོ་ཆེ་མཇལ་ཁ་བ་རྣམས་ལས་བདག་གིས་ཤེས་རྟོགས་ལ་དགེ་བའི་བཤེས་གཤེན་འདི་འདྲ་ང་ཚོ་དང་བྲལ་ཞིང་སྐྱེ་བ་མ་འཕོ་སྔོན་དུ་མཇལ་འཕྲད་ཐུབ་པ་ནི་ཆོས་རྣལ་མ་དོན་གཉེར་ཅན་རྒྱ་གར་བ་བོད་པ་མི་རིགས་དང་གཞན་སུ་ཡིན་རུང་རྩ་ཆེན་དང་གལ་གནད་ཤིན་ཏུ་ཆེ། འདི་ལྟར་བགྱིས་པ་ནི་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་རྟག་ཏུ་ནན་སྐུལ་ཆེན་པོས་ཆོས་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དེ་ཡང་མཐར་སྒོམ་པའི་སྒོ་ནས་ནཱ་ལཎྜཱའི་ཆོས་བརྒྱུད་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་དགོས་པར་གསུངས་པའི་ཤུགས་ཀྱི་རིགས་པས་ཀྱང་དེ་མ་ཉིད་དུ་གྲུབ།
འབྲས་སྤུངས་བློ་གསལ་གླིང་༧སྐྱབས་རྗེ་རྒྱུད་སྨད་མཁན་ཟུར་རིན་པོ་ཆེ་རྗེ་བཙུན་མཐུ་སྟོབས་མགོན་པོ་མཆོག་མཇལ་ཙམ་དང་ཁོང་སར་ནས་ཆོས་ཀྱི་སློབ་ཁྲིད་ཞུས་པས་ཁོང་གིས་ནཱལནྡཱའི་ཆོས་བརྒྱུད་དང་དེའི་ལྟ་གྲུབ་ཡང་རྩེ་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བ་རྣམས་མཚོན་པ་གོ་རྟོགས་སྟེར། ཅིའི་ཕྱིར་རྟགས་སམ་རིགས་པས་ཁོ་ན་གྲུབ་ཅེ་ན། རྗེ་བཙུན་བྱམས་པ་མགོན་པོའི་མངོན་རྟོགས་རྒྱན་དུ་དེ་ལྟར་གསུངས་པ་མཇལ་ཏེ། གང་ཟག་རྟོགས་པ་མཐོ་བ་ཁོ་ནས་གང་ཟག་རྟོགས་པ་དམན་པའི་ཉམས་རྟོགས་རྣམས་མཇལ་ནུས། དེ་ཡང་མངོན་སུམ་དུའམ་རྗེས་དཔག་ལས་སོ། །སྔ་མ་ནི་གཞན་སེམས་ཤེས་པའི་མངོན་ཤེས་ལྟ་བུ་སྒོམ་སྟོབས་ལས་བྱུང་བའི་མངོན་སུམ་རྣམས་སོ། །རྒྱུ་རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་ལ་བརྟེན་ངེས་ཤེས་དང་ཉམས་ལེན་གྱི་ཆུ་ཚད་ཆེས་ཞན་པའི་བདག་ལྟ་བུས་ཆེས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཉམས་རྟོགས་ཅན་དག་གི་བློའི་ཡོན་ཏན་དེ་དག་མངོན་སུམ་དུ་མཇལ་མི་ནུས་མོད་རྟགས་ལས་ཚོད་དཔག་བྱེད་ནུས་སོ། །
གུས་མོ་རང་གིས་ཆོས་དང་འབྲེལ་བའི་དྲི་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གསུང་ལན་གྱི་འགོར་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་བདག་ལ་ཉམས་རྟོགས་མེད་ཀྱང་གཞུང་ལུགས་དཔེ་ཆར་གསལ་བ་དེ་ལྟར་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པས་ཉམ་ཆུང་ཞིང་ཁེངས་སྐྱུང་ལྡན་ནའང་ཁོང་གི་རྨད་བྱུང་ཉམས་རྟོགས་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཕྱིར་རབ་ཏུ་འཕྲོ། རང་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཅུང་ཟད་དེ་ཆེས་ཆེར་རློམ་ཞིང་དེ་དག་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱེད་པར་སྦྱངས་པའི་དེང་གི་ཤེས་ཡོན་ཅན་གྱི་སྐྱ་བོ་ཞིག་ལ་དེ་འདྲའི་ཉམ་ཆུང་ཁེངས་སྐྱུང་མཇལ་བ་དེ་བློ་བསྐྱེད་ཆེན་པོ་ཞིག་དང་། གཞན་ཡང་བློ་ཕམ་གྱི་གནས་ཞིག་ནི་དེང་སང་གི་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ལའང་དེང་རབས་ཅན་འདི་ལྟར་གང་ཙམ་ལྡན། ཆེས་ཧང་སང་བ་ཞིག་ལ་དེང་རབས་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁག་ཏུ་ཡོད་པའི་དགེ་འདུན་པ་འགའ་རེས་གདན་ས་ཁག་སོགས་སུ་ཡོད་པའི་དགེ་འདུན་པ་དག་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་མངོན་གསལ་ཅན་ཞིག་བཟུང་གི་འདུག །
བོད་པའི་ཁྱིམ་པ་གཞན་ཚོས་ཆོས་བརྒྱུད་འདྲ་མིན་གྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རིན་བྲལ་གཏེར་ཆེན་དེ་དག་སྣང་མེད་ཡིན་ཤག་གིས་དེ་དག་དང་འབྲེལ་འདྲིས་གཏན་ནས་མེད་པའམ་ཡང་ན་ཁྱུག་ཙམ་གྱི་བྱིན་རླབས་ཞུ་ཡུལ་ཙམ་ལས་མེད་པ་ན་སྤྱི་ཚོགས་ཡོངས་གྲགས་སུ་ཐོན་པར་གཡོལ་ཞིང་། སྐྱེས་མ་ཐག་ནས་སྤྲུལ་སྐུའི་མཚན་གནས་སོགས་སྙན་གྲགས་མེད་པའི་སྐྱེས་ཆེན་དེ་དག་གི་གཏིང་ཟབ་ཡོན་ཏན་དག་ལ་རྒྱུས་མངའ་དང་དོ་སྣང་དེ་ཙམ་མེད་པར་སྣང་། འདི་ལྟ་བུ་ནི་ཆོས་ལུགས་ཚང་མའི་ནང་ལ་ཡོད་ཅིང་། རིན་པོ་ཆེའི་ཞབས་ཕྱི་རྣམས་ཀྱིས་གུས་མོར་ཤེས་ཡོན་དང་ལས་ཀ་བཟང་ལ་བྱམས་བརྩེ་ལྡན་པའི་མི་ཚང་ཅན་ཞིག་ནས་འདི་ལྟ་བུ་ཆོས་ལ་དོ་དབྱིངས་ཡོད་པར་ཧང་སང་བར་བརྗོད། ང་ལྡི་ཝ་ལི་དུས་ཆེན་སྲུང་བའི་ཆེད་ལྡི་ལིར་ཕྱིན་སྐབས་མཐོ་སློབ་ཏུ་ཁོང་ཚོར་ཤིན་ཏུ་ནས་ཁུ་སིམ་པོར་ལྟ་བུར་གྱུར་པར་བརྟེན། རྒྱུན་དུ་རིན་པོ་ཆེ་སར་གུས་མོ་སྔ་དགོང་གཉིས་སུ་གུས་བཀུར་མཚོན་བྱེད་བཅར་གྱི་ཡོད། ང་རང་མེད་པའི་སྐབས་དེར་ཁོང་རྣམས་ལས་གཅིག་གིས་ང་ཡིན་ཁུལ་གྱིས་སྒོ་བརྡུང་བའི་གནས་ཚུལ་རྣམས་ཕྱིས་ཕྲན་རང་ལ་གསུངས་སྐབས་ང་ཚོ་ཚང་མ་གད་མོ་བགད།
རིན་པོ་ཆེའི་དགོངས་པའི་ཁྱེར་སོ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་བརྒྱུད་ངེས་ཅན་ཞིག་ཏུ་རབ་ཏུ་སིམ་པ་སྟེ་ཆོས་དང་མན་ངག་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་འབྲེལ་བར་གནང་། ལས་དང་པོ་བ་རྣམས་ལ་རྒྱུ་འབྲས་མན་ངག་བདུན་གྱི་སྒོ་ནས་གསུངས་ཤིང་། འདིར་དཔེ་མཚོན་ཙམ་བརྗོད་ན་ངེས་འབྱུང་དང་འབྲེལ་བའི་ལམ་གཙོ་རྣམ་གསུམ་གྱི་ཐོག་མའི་ཤོ་ལོ་ཀ་འགའ་ཡང་རིན་པོ་ཆེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དང་སྦྱར་ནས་གསུངས། དེ་ཡང་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་དུ་མཐོང་ནས་རང་ཐོག་ངེས་འབྱུང་བསྐྱེད་པས་གཞན་ལ་སྙིང་རྗེ་ལྷག་པར་འདྲེན་ཞིང་གསུངས།
རིན་པོ་ཆེས་མཚམས་རེར་མངོན་གསལ་དོད་པོས་གསུངས་དོན། ང་ཚོས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཁྱེན་བརྩེ་ནུས་གསུམ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་ཡིད་སྨོན་གྱིས་སངས་རྒྱས་གོ་འཕང་འགྲུབ་པར་ཤོག་ཅིག་གསུངས། འོན་ཀྱང་འདི་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་པར་བདེན་མོད་ཀྱང་ཁོང་གིས་རྟག་ཏུ་ཐོག་མར་སྡུག་སྔལ་གསུམ་ནང་མུ་མཐའ་མེད་པར་ལྷུང་བའི་རང་ཉིད་ཀྱི་མ་རྣམས་བསམ་འགོ་བརྩམས། གོམ་པ་གཉིས་པར་དེ་དག་སྡུག་སྔལ་ལས་གྲོལ་བའི་འགན་ཁུར་རང་ཐོག་བླངས་པའི་གཞན་ཕན་ལྷག་བསམ་བསྐྱེད། རིམ་པ་གསུམ་པར་དེ་ལྟར་ཡོང་བར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཐོབ་པ་ཉིད་ལ་རག་ལས་པར་བསམས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་དགོས། རིན་པོ་ཆེས་སློབ་ཁྲིད་སྐབས་མང་པོར་གནད་དོན་འདི་གསུམ་ནན་གྱིས་གསུངས་ཤིང་ཁོང་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་མཆོག་རིན་པོ་ཆེ་ནི་རྟག་ཏུ་ཡོད་ཡོད་པ་ཡིན་པ་མངོན་གསལ་བྱུང་།
གུས་མོ་རང་ནས་ཉོན་སྒྲིབ་དང་མི་འདྲ་བར་ཤེས་སྒྲིབ་སྤོང་བར་ངེས་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་སྟབས་བདེ་བློ་ལ་འཐད་པོ་ཞིག་གསུང་གནང་ཡོད་པ་ཞུས་པས། རིན་པོ་ཆེ་ཐུགས་མཉེས་པོ་བྱུང་བ་མངོན་གསལ་ཐོན། ཁོང་གིས་དེ་དག་ནི་ང་ཚོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་དེ་དག་གི་གནས་ལུགས་མཐར་ཐུག་སྒྲིབ་ཁེབས་བྱེད་པའི་མ་རིག་པའི་དྲ་བ་ལྟ་བུ་དང་ཇི་སྲིད་དུ་ང་ཚོས་གྲོགས་སྐུལ་འདེད་ཀྱིས་ནུས་སྟོབས་སྲ་བརྟན་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་རྒྱུད་ལ་མ་སྐྱེས་བར་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྒྲིབ་པ་དེ་དག་སེལ་བར་འབད་རྩོལ་སྤྱད་མི་ནུས། ང་ཚོའི་བོད་ཁང་གི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དགེ་བཤེས་རྡོ་རྗེ་དགྲ་འདུལ་མཆོག་ནས་ཐུགས་བརྩེ་དཀའ་ངལ་འཛེམ་མེད་སློབ་ཁྲིད་གནང་བའི་བཀྲིན་ལས། ཁོང་གི་ནཱ་ལནྡཱ་གཙུག་ལག་རབ་འབྱམས་པ་(Nalanda Masters Course) ཡི་སློབ་མ་ཚང་མར་ཤར་བའི་ཚད་མཐོའི་དྲི་བར་གོང་གི་དཔེ་དོན་དེས་ལན་འདེབས་གསལ་བཤད་གཏིང་ཟབ་སྣང་།
རིན་པོ་ཆེས་ལག་ལེན་སོ་བདུན་མའི་སློབ་ཁྲིད་གནང་སྐབས་རྒྱུན་དུ་སྐྱར་བཟློས་ཀྱི་ཚིག་བརྗོད་ནི་སྔར་བས་ནུས་པ་གོང་མཐོ་གོང་མཐོའི་ངང་ནས་གཞན་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུས། ཕན་ཐོགས་གྱིས། ལྷག་པར་དུ་རྒྱུས་མེད་དང་དཀའ་ཁག་ཅན་གཞན་ལ་ཞབས་འདེབས་ཞུས་ཞེས་གསུངས། རིན་པོ་ཆེ་ནས་ཕྲན་རང་ལ་འཕགས་མ་སྒྲོལ་དཀར་དང་༧གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཐང་གནང་སྐབས་ཀྱང་དངོས་འབྲེལ་ལམ་ཡང་དག་པར་བགྲོད་པའི་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཐུགས་སྨོན་ལམ་སྟོན་གསོལ་བའི་ངང་ནས་མ་འོངས་པར་གོ་སྐབས་ནམ་བྱུང་ལ་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་ཞབས་ཞུ་ཇེ་ཆེར་གཏང་རྒྱུ་དམ་བཅའ་འཇོག་ཏུ་བཅུག །གཞན་ལ་ཞབས་འདེགས་དང་། ཡང་སྒོས་༧གོང་ས་མཆོག་དང་བསྟན་པའི་ཞབས་འདེགས་ཆེད་རང་གི་ཕ་ས་དང་ཕ་མ་རྒས་འཁོགས་དག་དོར་བ་ནི་དེ་དག་བློས་བཏང་བྱས་པ་གཏན་ནས་མིན་པ་མ་ཟད་ཕུགས་ལ་ཚེ་རབས་ཐམས་ཅན་དུ་ཁོང་ཚོར་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོད་ཅེས་གསུངས།
ཏན་ཏན་ཕྲན་རང་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐོར་ལའང་དྲི་བ་དྲིས་པས་རིན་པོ་ཆེ་དགའ་སྣང་ཤིན་ཏུ་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་པ་ཚོར། ཐོག་མར་བདག་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་སྟོང་ཉིད་ལ་རྒྱུས་མངའ་དང་དབྱིངས་ཡོད་པ་ཅི་འདྲ་འོང་དགོངས་ཏེ་སྤྲོ་སྣང་བསྐྱེད། ཉིན་གཅིག་ཁོང་ལ་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་སྟོང་པ་ཉིད་ཇི་ལྟར་བསམ་བློ་གཏོང་ཚུལ་དང་། རྟག་ཏུ་འགྲོ་འོང་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་སྒོམ་ཚུལ་ཞུས་པར། རིན་པོ་ཆེས་དོན་དངོས་ཀྱི་འཕྲལ་མའི་ལན་གྱིས་བདག་ལ་ནམ་མཁའི་གློག་ལྟར་བློ་ངོར་གསལ་བས་ཧང་སང་དུ་འཇུག །ཁོང་གིས་རྟེན་འབྱུང་ངམ་རྟེན་འབྲེལ་ནི་ཡུལ་རང་ངོས་ནས་མ་གྲུབ་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་རིགས་པའི་རྒྱལ་པོ་ཡིན་པས་དེའི་རྒྱུ་མཚན་དང་། དེ་ལྟར་ང་ཚོས་བདུན་གཅིག་གམ་ཆུ་ཚོད་ ༢༤ སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཆོས་རྣམས་བསམ་དགོས། ངས་འདི་སྔོན་སྦྱངས་མྱོང་ཞིང་གོ་རྟོགས་ཅུང་ཙམ་ལྡན་ལ་འོན་ཀྱང་རིན་པོ་ཆེས་འཕྲལ་མའི་གསུང་ལན་དེ་དག་ལས་གུས་མོ་རང་གི་བློ་ངོར་དེ་འདྲ་ཁྲ་ལམ་མེར་སྣང་གི་ཡོད་པ་ཆེས་ངོ་མཚར་བསམ། འདིས་ཕྲན་རང་གི་བློ་ངོར་བག་ཆགས་གཏིང་ཟབ་ལ་བསུབ་ཏུ་མེད་པ་ཞིག་བཞག །
རིན་པོ་ཆེ་ནི་གུས་མོ་བདག་ལ་བློ་སྤོབས་ཚད་མེད་བསྐྱེད་དུ་བཅུག་སྟེ། ཉིན་གཅིག་གི་དགོང་མོར་ང་ཚོའི་སློབ་ཁྲིད་གྲོལ་རྗེས་ཕྲན་རང་ནས་སླར་ཡང་སྟོང་ཉིད་སྐོར་དྲི་བ་ཆུང་ངུ་ཞིག་ཞུས་པར་རིན་པོ་ཆེ་ནས་ལོ་ཙཱ་བ་འཇམ་དཔལ་འཕྲིན་ལས་ལགས་ལ་གུས་རང་གིས་དྲི་བ་ཡག་པོ་འདི་འདྲ་དྲིས་པས་ཁོང་དོགས་སློང་སྐྱེས་སུ་བཅུག་སོང་གསུངས། འོན་ཀྱང་རིན་པོ་ཆེ་ནས་ཐུགས་བརྩེ་ཆེན་པོས་བདག་ལ་སྟོང་ཉིད་ལྟ་བུའི་ཆེས་དཀའ་ཚེགས་ཅན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་གནད་དོན་དག་ལའང་མུ་མཐུད་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་ལ་འབད་པར་སེམས་ཤུགས་བསྐྱེད་ཆེད་དུ་གསུངས་པ་ལས་དེ་ལྟར་མིན་པར་གསལ་པོ་ཡིན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྲན་རང་ནས་འགྲོ་ལུགས་ཐམས་ཅད་བརྗེད་དེ་དེ་མ་ཉིད་དུ་གད་མོ་ཆེན་པོ་ཤོར། ཕྲན་རང་གི་གད་མོ་དང་བསམ་བློའི་དྲན་སྣང་ཞུས་པས་རིན་པོ་ཆེ་དང་རྒན་འཇམ་དཔལ་གཉིས་ཀ་བཞད་མོ་བཞད། དེ་འདྲའི་ཕན་ཚུན་གོ་རྟོགས་བསམ་ཤེས་དང་གད་མོའི་ཡིད་དུ་འོང་ཞིང་སེམས་པ་སྐྱིད་པའི་དུས་དེ་ནི་ངས་ནམ་ཡང་བརྗེད་མི་ནུས། དོན་དངོས་ལ་དེའི་ཤུགས་ལ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་གི་སློབ་མ་རྣམས་ལམ་ལ་བགྲོད་པར་བློ་མི་ཞུམ་ཆེད་ཐབས་མཁས་ཐུགས་རྗེའི་ཐབས་ཤེས་ཤིག་མཚོན།
རིན་པོ་ཆེའི་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་སྐུ་ཡོན་རྣམས་མྱོང་བས་གྲུབ་པ་ཤ་སྟག་ཡིན་པར་བདག་གིས་ཚོད་དཔག་ཐུབ་ཅིང་། ཁོང་གིས ༧གོང་ས་མཆོག་ལ་གཟིགས་ཕྱོགས་ཐད་ཆེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ལ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མཇལ་དུས་བདག་ནི་ལུས་ཀྱི་བ་སྤུ་ལྡང་ཞིང་ལུས་གཏིང་ནས་འདར་དཀྲུག་བྱས། རིན་པོ་ཆེས་འཇམ་གུས་ངང་ནས་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་རང་ཉིད་ཀྱི་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ཉམས་རྟོགས་གནས་ཚད་འདི་འདྲ་ཙམ་ཡིན་གསུང་མོད་ཀྱང་དོན་ལ་དེ་ལས་ཆེས་ཆེར་མཐོ་བ་ཡིན་པ་ཐེ་ཚོམ་མེད་ཅིང་། གང་ལགས་ཤེ་ན་ཁོང་གིས་ང་ཚོར་སྟོང་ཉིད་ལ་དངོས་གནས་གོ་བ་ན་ཇི་ལྟར་ཆད་པའི་ལྟ་བར་མི་ལྟུང་ཚུལ་སྐོར་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས་རྒྱུ་གལ་ཆེ་གསུངས་ཀྱི་མི་འདུག་གམ་གསུངས། རིན་པོ་ཆེ་ནས་མུ་མཐུད་ནས་གསུང་དོན་དུ། ༧ གོང་ས་མཆོག་གིས་འདི་ལྟར་གསུང་དུས་དང་ང་ཚོས་ནན་གྱིས་བསམ་བློ་གཏང་རྒྱུའི་དྲི་བའི་རང་བཞིན་ཉིད་ལས་དེ་དག་གོ་རྟོགས་སྐམ་པོ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ཉམས་རྟོགས་གཏིང་ཟབ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པ་ར་སྤྲོད་ཐུབ་ཅེས་གསུངས།
རིན་པོ་ཆེའི་ངེས་ཤེས་ཀྱིས་དྲངས་ཤིང་རི་རབ་ལྟར་སྲ་བརྟན་གྱི་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་གཅིག་ཏུ་དད་ཅིང་མོས་པ་ནི་ཁོང་ལྟ་བུ་སྐྱེས་ཆེན་ཞིག་ལས་བྱུང་བའི་ཡིད་འོང་གི་ཡུལ་ཞིག་སྟེ་དེ་ག་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་བསླབ་བྱ་ཞིག་ཏུ་སྣང་ལ། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་མཁན་ཟུར་རིན་པོ་ཆེ་སྙུང་གཞིར་སྨན་བཅོས་སུ་བོད་སྨན་བསྟེན་གཏུགས་དགོས་པར་གསུངས་པ་དེ་ཉིད་ལམ་སྟོན་མཐའ་མ་དང་། མཐོ་སློབ་ཏུ་འབྱོར་འཕྲལ་རིན་པོ་ཆེའི་གཟིམས་ཁྲིའི་དབུ་ངོས་སུ་འཇོག་རྒྱུ་ནི་༧གོང་ས་མཆོག་དང་ལྷན་བཞུགས་ཀྱི་སྐུ་དཔར་གཅིག་དང་༧གོང་ས་མཆོག་ནས་གནང་བའི་བཀའ་ཡིག་ཡིག་ལྐོགས་གཅིག་ཡོད། རྗེས་སུ་གུས་རང་ནས་མཇལ་རྒྱུའི་སྐལ་བཟང་ཐོབ་པའི་ཁོང་གི་མོན་གྷོ་འབྲས་སྤུངས་སུ་ཡོད་པའི་གཟིམས་ཤག་མཆོད་ཁང་དང་གཟིམས་ཁྲིའི་དབུ་ངོས་དག་ལའང་༧གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་དཔར་བྱིན་ཅན་དུ་མས་ཁེངས་ཡོད།
རིན་པོ་ཆེ་མཇལ་བས་མདོ་སྔགས་གཉིས་ཀ་ལས་གསུངས་པའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་ཚུལ་དངོས་དང་དེའི་གལ་གནད་དང་གོ་སྐབས་སོགས་རྩ་ཆེན་ཡིན་པ་གཏིང་ཟབ་གོ་བ་རྙེད་པ་འོང་ཞིང་། རིན་པོ་ཆེ་ནས་རྟག་ཏུ་ཁོང་གི་ཤེས་ཡོན་རྣམས་དཔེར་བཞག་སྟེ་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ཀྱི་དྲིན་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་གསུངས། འོན་ཀྱང་རིན་པོ་ཆེའི་ཞབས་ཕྱི་རྣམས་ཀྱིས་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་ཚེའི་རིང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཀུན་ལ་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་ཚུལ་ཧ་ཅང་སྐྱོན་བྲལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ཁོང་གི་ཆོས་ཀྱི་བགྲོད་ལམ་བྱིན་ཅན་དང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་གྱུར་ཡོད་ཅིང་གསུངས། རིན་པོ་ཆེ་ནས་གུས་རང་ལ་གལ་ཏེ་སློབ་མས་ངོས་ནས་དགེ་རྒན་སངས་རྒྱས་སུ་བལྟས་ན་སློབ་མ་རང་ཉིད་ལ་སངས་རྒྱས་དངོས་ཀྱི་བྱིན་རླབས་ཀྱི་ཕན་ནུས་འབྱུང་ལ། མ་ཟད་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱིན་རླབས་ཀྱང་སློབ་མ་དེ་ལ་ཐོབ་ཅེས་གསུངས།
དེའི་ཐད་རིན་པོ་ཆེ་ནས་རྒྱ་གར་གྱི་པཎ་གྲུབ་གཅིག་གི་ལུང་དྲངས་ནས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི་གངས་རི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་དང་སློབ་མའི་དད་གུས་ཀྱི་ཉི་མས་དེ་ལྟ་བུའི་གངས་བཞུ་བ་ལས་སློབ་མ་ལ་ཕན་ནུས་ཐོབ་ཅེས་གསུངས། མ་ཟད་ཁོང་གིས་རས་ཆུང་པས་རྗེ་བཙུན་མི་ལ་རས་པར་ཁྱེད་སུའི་རྣམ་སྤྲུལ་ཡིན་ཞེས་ཞུས་པར་རྗེ་བཙུན་མི་ལས་ངས་མི་ཤེས། ང་ངན་སོང་གསུམ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་པའི་རྣམ་སྤྲུལ་ཡིན་སྲིད། འོན་ཀྱང་རས་ཆུང་ཁྱོད་ཀྱིས་ང་ལ་རྡོ་རྗེ་འཆང་ལྟ་ན་དེ་ལྟར་ཁྱོད་ལ་རྡོ་རྗེ་འཆང་གི་བྱིན་རླབས་འོང་ཞེས་གསུངས་པ་ཡང་འདིའི་སྐབས་སུ་དྲངས།
དགུང་ལོ་ ༩༠ བརྒལ་བའི་རིན་པོ་ཆེའིཤེས་ཡོན་དང་དྲན་པ་ནི་ཤེས་བྱ་ཀུན་ཁྱབ་ཀྱི་ཚིག་མཛོད་ལྟ་བུ་དང་། རིན་པོ་ཆེ་ཡི་གསུང་ལན་ཐམས་ཅད་འབྲེལ་ཡོད་དམིགས་བཀར་གྱི་ལུང་ཚད་མའི་རྒྱབ་བརྟེན་ཡོད་པར་སྣང་ཞིང་། རིན་པོ་ཆེ་ནི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་ཚུལ་གྱི་སྐོར་ཆེས་བཀྲ་བའི་དཔེ་མཚོན་གཅིག་ཡིན་པར་སོང་གུས་མོས་རིན་པོ་ཆེ་ལ་རང་ཉིད་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་ཇི་ལྟར་ཞབས་འདེགས་ཞུས་ཚུལ་དྲིས་པར། རིན་པོ་ཆེས་ཐད་ཀར་རྗེ་རིན་པོ་ཆེའི་ལམ་རིམ་ཆེན་མོའི་ནང་སྡོང་པོ་བཀོད་པ་ལུང་དྲངས་ཏེ་སེམས་དགུས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱ་ཚུལ་ཏེ། བུ་མཛངས་པ་ལྟ་བུའི་སེམས། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སེམས། ས་ལྟ་བུའི་སེམས། ཁུར་ཐམས་ཅད་བསྐུར་བས་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བའི་སེམས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་དྲུག་སྟེ། ཁོར་ཡུག་གི་རི་ལྟ་བུའི་སེམས། འཇིག་རྟེན་གྱི་བྲན་ལྟ་བུའི་སེམས། ཕྱག་བདར་བ་ལྟ་བུའི་སེམས།ཐེག་པ་ལྟ་བུའི་སེམས། ཁྱི་ལྟ་བུའི་སེམས། གྲུ་ལྟ་བུའི་སེམས་སོགས་གསུངས་ཡོད་ཅིང་ཞེས་གསུངས།
དངོས་འབྲེལ་རིན་པོ་ཆེའི་དགེ་ཕྲུག་རྒན་ཤོས་རྣམས་དང་། གམ་བཅར་ཞབས་ཕྱི་ཚོའི་ཀུན་སྤྱོད་དང་དེ་དག་དབར་གྱི་འབྲེལ་བ་རྟོགས་ཞིབ་བརྒྱུད་གུས་མོ་ལ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་ཚུལ་གྱི་སློབ་གསོ་ཐོབ། ཐོག་མར་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་མཐོ་སློབ་ཏུ་ཕེབས་དུས་ནས་གམ་བཅར་དུ་ཡོད་པའི་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་འཁོར་དགེ་བཤེས་རྒྱལ་བསྟན་བཟང་པོ། དགེ་བཤེས་པདྨ་དབང་རྒྱལ། རྒན་འཇམ་དཔལ་འཕྲིན་ལས་རྣམས་ནས་མགྱོགས་མྱུར་རིན་པོ་ཆེའི་སྟབས་བདེའི་གཟིམས་ཁང་དེ་དགོས་མཁོའི་བེད་སྤྱད་གཞིར་བཟུང་ཆེས་གཙང་སྒྲིག་གི་མཛེས་ཉམས་ལྡན་ཞིང་དྲི་བཟང་སྤོས་ཀྱིས་བར་སྣང་ཁེངས་བ་མ་ཟད། རིན་པོ་ཆེར་གཟིམས་ཤག་ལྟར་དུ་ཞལ་ལག་བཟོས་ཏེ་ཕུལ་བ་དང་། རིན་པོ་ཆེར་དུས་རྟག་ཏུ་གང་འདོད་གང་ལེགས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ཞབས་འདེགས་ཞུས་ཤིང་། ཁོང་རྣམ་པས་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་གཟུགས་གནས་སྟངས་ཐད་རིན་པོ་ཆེ་ནས་ཞལ་ལག་འཛེམ་ཟོན་ཇི་དགོས་ཟས་སྤྱོད་འཕྲོད་བསྟེན་མཁས་ཅན་བོད་པའི་ཨ་ཅག་ལགས་ཤིག་ལ་བསྟེན་གཏུགས་གནང་། ཁོང་རྣམ་པར་རླངས་འཁོར་སོགས་ཅི་ཡང་མེད་ཀྱང་མི་རིང་བར་དགེ་བཤེས་པདྨ་དབང་རྒྱལ་ལགས་ནས་སྔར་འབྲས་སྤུངས་བློ་གསལ་གླིང་ཟ་ཁང་གི་མ་བྱན་ཉམས་མྱོང་དང་བསྟུན་ནས་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་གཟུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལ་ཕན་ཞིང་ཞིམ་པོ་ཡང་ཡོད་པའི་རྒྱུས་མེད་ཀྱི་འབྲུ་རིགས་དཔེར་ན་Quinoལྟ་བུ་ལས་རིན་པོ་ཆེའི་ཞལ་ལག་བཟོ་འགོ་བརྩམས།
རིན་པོ་ཆེ་མཐོ་སློབ་ཏུ་བཞུགས་ཞག་བདུན་ཕྲག་གཅིག་ཙམ་མ་ཡིན་པ་དང་། འབྲས་སྤུངས་སུ་མགྱོགས་མྱུར་ངང་ཕྱིར་ཕེབས་མིན་པ་གཏན་ཁེལ་མཚམས་སུ། ཉིན་གཅིག་རིན་པོ་ཆེའི་དགེ་ཕྲུག་རྒན་པ་དགེ་བཤེས་གྲགས་པ་ཤེས་རབ་མཆོག་གིས་རྒན་བསྟན་པ་ལྷན་ཁྲིད་ཀྱིས་མཐོ་སློབ་ཏུ་འབྱོར། རྒན་བསྟན་པ་ནས་དམིགས་བསལ་གྱི་ཚལ་སླང་དང་ཧ་ཡང་སྣོད་ཆས་སོགས་མི་དགོས་པར་བག་ལེབ་ཤིན་ཏུ་སྤུས་ལེགས་བཟོ་གི་འདུག །དགེ་བཤེས་གྲགས་པ་ཤེས་རབ་ལགས་ཕེབས་པ་དེས་རིན་པོ་ཆེའི་ཉིན་རེའི་གནང་སྒོ་གསར་པ་ཞིག་འགོ་བརྩམས། དེ་ཡང་ཁོང་རང་ཉིད་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྗེས་སུ་སློབ་འདོད་ཀྱིས་དུས་ཚོད་མང་ཆེ་བ་རང་ཉིད་ཀྱི་གཟིམས་ཁང་དུ་སྒོམ་ལ་བཞུགས། འོན་ཀྱང་དགོང་མོ་དགོང་ཟས་ཉུང་ངུ་ཞིག་གི་རྗེས། རིན་པོ་ཆེའི་གཟིམས་ཁང་དུ་ཁོང་རྣམ་གཉིས་གཅིག་པུ་ཆུ་ཚོད་གཅིག་གམ་དེ་ལས་མང་བའི་རིང་བཞུགས་ཤིང་། སེམས་ཚོར་ལྡན་པའི་བཀའ་མོལ་ལྷུག་པོ་དང་སྐབས་འགར་བཞད་མོའི་སྒྲ་ཡང་ཕྱི་ནས་ཐོས།
ཉིན་ཞིག་ལས་ཀ་ཞིག་གི་རྗེས་སུ་རིན་པོ་ཆེའི་ཞབས་ཕྱི་དག་གི་ལྷན་དུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཁང་མིག་གཅིག་ཏུ་རྒྱུན་རིང་སྒུག་སྡོད་སྐབས་རིན་པོ་ཆེ་ནས་དགེ་བཤེས་གྲགས་པ་ཤེས་རབ་མཆོག་དང་བཀལ་མོལ་ནུས་ཤུགས་ཆེ་ཞིང་སྤྲོ་སེམས་ཁོལ་བའི་ངང་བཀའ་མོལ་གནང་གི་ཡོད་པ་ཐོས། ཕྲན་ནས་བཀའ་མོལ་དེས་རིན་པོ་ཆེ་སྔར་ལས་གྲུང་ཤ་ཆེ་བ་འདུག་པས། ཁོང་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་བཀའ་མོལ་ཅི་གནང་གི་ཡོད་ཅེས་དྲིས་པས་ཞབས་ཕྱི་རྣམ་པས་རིན་པོ་ཆེ་ཁོང་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་རིན་པོ་ཆེའི་འདས་ཟིན་པའི་རྣམ་ཐར་སྐོར་བཀལ་མོལ་གནང་གི་ཡོད་པས། ད་ཆ་རིན་པོ་ཆེ་ནས་སྐུ་ཚེ་སྟོད་ཀྱི་དོན་གནས་འགའ་རེ་དྲན་གྱི་མེད་པར་བརྟེན་དགེ་བཤེས་གྲགས་པ་ཤེས་རབ་མཆོག་རང་ལོ་ ༥ ནས་བཟུང་མི་ལོ་ཧྲིལ་པོ་ ༥༢ ཙམ་རིན་པོ་ཆེ་སར་བཞུགས་པས་ཁོང་ནས་རིན་པོ་ཆེ་ལ་དྲན་གསོ་ཞུས་པ་རེད་ཅེས་གསུངས། ང་རིན་པོ་ཆེ་སར་གུས་ཞུ་བཅར་སྐབས་དགེ་བཤེས་གྲགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བཀའ་མོལ་དེའི་འཕྲོར་ཆོབ་སློང་བ་དང་སྦྲགས་རིན་པོ་ཆེ་ནས་ཁོང་ཆུང་དུས་མཚམས་རེར་ཉེས་བརྡུང་གཏོང་རབས་རྣམས་གསུངས། མ་ཟད་ཐེངས་ཤིག་རང་ཉིད་ཀྱི་མགོ་སྲུང་ཐབས་ལ་ཉལ་ཁྲི་འོག་ཏུ་འཛུལ་བ་དང་། ཡང་སྐབས་གཞན་ཞིག་ཏུ་རྒན་གྱི་དབྱུག་པ་ལས་ཐར་ཆེད་དང་། རྒན་ཐུགས་སེམས་གཞན་དུ་འཕྲོ་ཕྱིར་རིན་པོ་ཆེར་དེ་ཡི་སྐབས་སུ་བེད་སྤྱད་ཆེ་ཞིང་རྩ་ཆེའི་ཚ་དམ་བཟུང་ནས་བསྡད་པ་སོགས་གསུངས།
རིན་པོ་ཆེས་ཐུགས་བསམ་ཤུགས་དྲག་དང་བཅས་དགེ་བཤེས་གྲགས་པ་ཤེས་རབ་ནི་མི་ལོ་ ༥༠ རྗེས་ལའང་ལུས་ཀྱི་གྲིབ་མ་བཞིན་དུ་ཁོང་གི་ཉེ་འཁྲིས་སུ་འཁོར་ཞིང་གཏན་ནས་ཁོང་དང་མ་བྲལ་ཞེས་གསུངས་པར་ཁོང་གཉིས་གད་མོ་བགད་ལ། ཕྲན་རང་ཡང་མ་བུ་དང་ཤ་ཁྲག་གི་འབྲེལ་བའི་བརྩེ་བ་ལས་ཆེས་ཆེར་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཤིང་ཆགས་ཞེན་གྱིས་མ་བསླད་པའི་བརྩེ་བའི་རང་བཞིན་གྱི་ཁོང་རྣམ་པའི་དྭངས་གཙང་གི་འབྲེལ་བ་མཇལ་དུས་མིག་ལ་མིག་ཆུ་འཁོར་ཞིང་། དགེ་བཤེས་གྲགས་པ་ཤེས་རབ་མཆོག་ནས་རྒན་གྱིས་ཉེས་རྡུང་གཏོང་བྱེད་ཀྱི་དབྱུག་པ་དེ་རྗེས་དྲན་དྲན་གསོའི་ཆེད་ད་ལྟའང་བདག་ཉར་གནང་གི་ཡོད་པར་གསུངས། བཟོད་བསྲན་ཞན་ཞིང་ཐོབ་ཐང་ལྟ་བུའི་འདུ་ཤེས་བསྐྲུན་པའི་དེང་རབས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ལམ་སྲོལ་ལ་བརྟེན་ནས་དགེ་རྒན་ཞིག་གིས་སློབ་མ་ལུས་ཐོག་ཉེས་ཆད་ཀྱིས་བཅུན་ཐབས་གནང་ན་སློབ་མ་དེའི་དྲུང་དུ་སྡོད་པའི་རྒྱུན་རིང་ངེས་པར་མེད།
རིན་པོ་ཆེ་དང་དགེ་བཤེས་གྲགས་པ་ཤེས་རབ་མཆོག་གི་ལོ་རྒྱུས་ལྟ་བུ་ཡང་ཐོས་པར་དཀོན་པོ་ཞིག་སྟེ། དེ་ཡང་དགེ་བཤེས་ལགས་ཀྱི་ཕ་ནི་བོད་ལ་རང་དབང་ཡོད་པའི་དུས་ན་ཞིང་པ་ཞིག་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་ཆུང་གྲོགས་ཏེ་ཁོང་རྣམ་གཉིས་ནས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་ཕ་ཡུལ་གྱི་གྲོང་གསེབ་ས་ཁུལ་ཁག་ལ་འཁྱམས་ཉུལ་མང་པོ་བྱས་མྱོང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ རྗེས་བཙན་བྱོལ་དུ་སླེབས་ནས་དགེ་བཤེས་གྲགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕས་ཁོང་དང་ཁོང་གི་གཅུང་པོ་གཉིས་ཀ་རིན་པོ་ཆེའི་དྲུང་དུ་བཞག །དེ་མཚུངས་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་འགའི་རིང་ལ་ཁོང་གཉིས་ཀར་ལྟ་སྐྱོང་ཡང་རིན་པོ་ཆེ་ཉིད་ཀྱིས་མཛད། མ་ཟད་ཁོང་གཉིས་ཆུང་དུས་སྐབས་སུ་ཁོང་གཉིས་ལ་སྨན་བཅོས་དགོས་སྐབས་རིན་པོ་ཆེས་རྐང་འཁོར་གཅིག་གི་སྟེང་ཁོང་གཉིས་ཀ་བཞག་ནས་སྨན་ཁང་དུ་ཁྲིད་པ་དང་། རིན་པོ་ཆེ་རང་ཉིད་ཀྱི་གྲྭ་ཚང་གི་ཞལ་ལག་སྐལ་བ་བག་ལེབ་གཅིག་ལས་མེད་ནའང་བགོ་བཤའ་གནང་ཞིང་། དེའི་སྐབས་སུ་ཐབ་ནི་ས་ཅུང་ཟད་དྲུད་ཅིང་དེའི་སྟེང་གི་སྟབས་བདེའི་ཐབ་ཅིག་མ་གཏོགས་མེད།
རིན་པོ་ཆེ་དང་ཁོང་གི་དགེ་ཕྲུག་དང་ཞབས་ཕྱི་དབར་གྱི་འབྲེལ་བ་དངོས་སུ་མཇལ་རྒྱུ་བྱུང་བ་ནི་ཟླ་མེད་ཉམས་ཐོག་གི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་ཚུལ་གྱི་སློབ་གསོ་ཞིག་ཡིན་པས་གུས་མོ་རང་གི་མི་ཚེ་གཅིག་གི་ནང་སྐལ་བ་བཟང་ཞིང་། བསླབ་བྱའི་ཁེ་དབང་ཆེན་པོ་ཞིག་ཐོབ་སྟེ། དེ་ནི་བོད་པ་མིན་པའི་ཁྱིམ་པ་ཉུང་ཤས་ཤིག་ལ་མ་གཏོགས་ཐོབ་པ་མི་སྣང་ཞིང་དངོས་འབྲེལ་བྱས་ན་དེང་སང་གི་བོད་པ་ཚོ་ལའང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་འདྲ་མཇལ་བ་ནི་ཆོས་པོ་ཏི་མང་པོས་ཚུལ་བཞིན་འདང་ངེས་བརྗོད་མི་ནུས་པར་གོ་བར་བྱེད། ལྷག་པར་དུ་གཞི་གཏིང་དུ་དངོས་ཤུགས་གང་ཐད་ནས་བྱུང་སོང་ཚོད་རྩིས་བརྗེས་རེས་ཀྱི་རེ་འདོད་ཀྱིས་བསྐུལ་ཞིང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་དེའི་བསྔོ་སྨོན་བྱིན་རླབས་དག་ལ་གུས་བཀུར་དང་བླ་མའི་མན་ངག་རྒྱུན་སོགས་གཙིགས་ཆུང་དུ་ལྟ་བའི་ཞན་ཆ་ཅན་གྱི་དེང་རབས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོ་བ་རྣམས་ལ་བསླབ་བྱ་ཞིག་ཐོབ། དེང་སྙིགས་མའི་དུས་འདིར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་གཤེ་གཤེ་དང་ཚིག་རྩུབ་རྣམས་ཀྱང་ཐུགས་བརྩེའི་དབང་གིས་རིན་ཐང་ཅན་དུ་གོ་བ་ལ་བསོད་ནམས་ཆེས་ཆེན་པོ་དགོས་ལ་རིན་པོ་ཆེའི་དགེ་ཕྲུག་དང་ཞབས་ཕྱི་རྣམས་ནི་བསོད་ནམས་ཤིན་ཏུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པར་ངེས།
རིན་པོ་ཆེ་མཐོ་སློབ་བཞུགས་ཡུན་རིང་ཁོང་གི་ཞལ་རས་ལ་འཛུམ་དམུལ་ཆེ་ཤོས་ནི་བདག་གིས་འབྲས་སྤུངས་བློ་གསལ་གླིང་གྲྭ་ཚང་ནས་ཡིན་པ་ལྡི་ལི་བོད་ཁང་གི་འགན་འཛིན་བདག་གི་རྒན་དགེ་བཤེས་རྡོ་རྗེ་དགྲ་འདུལ་མཆོག་གི་སྐུ་དཔར་ཁོང་ལ་སྤྱན་འབུལ་ཞུ་སྐབས་བྱུང་། དགེ་བཤེས་ལགས་ནས་རྒྱུན་སྲིང་སློབ་ཁྲིད་གནང་བའི་ནཱ་ལནྡཱ་གཙུག་ལག་སློབ་དཔོན་སློབ་ཚན་ Nalanda Masters Course (NMC) དང་། གཞན་ཤོག་ཁག་གསུམ་ཅན་གྱི་ནཱ་ལནྡཱ་ཕྱག་འཁྱེར་སློབ་ཚན་ Nalanda Diploma course (NDC)ལ་ཞུགས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་མི་རིགས་ཡོངས་སུ་འཛོམས་པའི་སློབ་ཕྲུག་ ༢༠༠༠ བརྒལ་བའི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གཅིག་ལ་མི་གཅིག་གིས་སྟངས་འཛིན་གནང་། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་ཆེས་ཤེས་ཡོན་ཅན་གྱི་དགེ་བཤེས་རྣམས་ཨིན་ཇི་སྦྱོང་རྒྱུའི་དགོངས་གཞི་ཡང་དགེ་བཤེས་ལགས་ནས་ཇི་ལྟར་ཆེས་གཟི་བརྗིད་དང་གྲུབ་འབྲས་ལྡན་པ་གནང་བ་ལྟར་ཡོང་རྒྱུའི་ཐུགས་རེ་ཡིན་པ་ངེས། ང་ལྡི་ལིར་གནས་སྡོད་ལས་ཀ་འགྲིམ་བཞིན་པའི་རྒྱ་གར་བ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་དགེ་བཤེས་ལགས་ཁོང་ལྟ་བུ་མཁྱེན་པའི་བདག་ཉིད་ཅིག་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་སློབ་ཁྲིད་གནང་བར་ཕེབས་སླ་མོད། ཕྲན་རང་ཚོ་བློས་མ་བཏང་བར་བཀྲིན་བླ་མེད་དུ་ཆེ་ཞུ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ སྟེ་དེང་ཆར་ཆོས་བརྒྱུད་དེ་ནས་༧ གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་ལྟར་གྱི་ཆོས་འཆད་ཀྱང་ཨིན་ཇི་ཆུ་ཚད་སོན་པ་གཞན་མང་པོ་མ་མཐོང་། ༧ གོང་ས་མཆོག་གི་ཐུགས་དགོངས་དམ་བཅའ་བཞི་པ་རྒྱ་གར་འཕགས་པའི་ཡུལ་དུ་རྒྱ་གར་གྱི་གནའ་བོའི་རིག་གཞུང་ཉམས་པ་སོར་ཆུད་ལ་ཤིན་ཏུ་ནས་གལ་ཆེ་ཞིང་། ནང་པའི་ཆོས་ལ་དོ་སྣང་དང་ཡིད་མགུ་བ་རྒྱ་གར་གྲོང་ཁྱེར་ཁག་ཏུ་ཡོད་པའི་རྒྱ་གར་བ་རྣམས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུས་པ་ལ་དེ་ལེགས་བཅོས་ཡོ་བསྲང་ངེས་པར་བྱེད་དགོས། དགེ་བཤེས་ལགས་ནས་སྐུ་བགྲེས་རྒན་གཞན་ཚོ་ལ་ཕུལ་བ་ལྟར་རིན་པོ་ཆེ་ལའང་བདེ་ཞིང་དམིགས་བསལ་གྱི་དབུ་སྔས་ཤིག་བསྐུར། རིན་པོ་ཆེས་དགེ་བཤེས་ལགས་ཀྱི་སྔར་གྱི་དགེ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་འཆད་ཁྲིད་ཀྱི་མཛད་བཟང་ལ་དགའ་སྤྲོ་ཚད་མེད་གནང་།
རང་ཉིད་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ལ་དོན་དམ་པར་གུས་བརྩིའི་སྒོ་ནས་དེ་དག་གིས་གང་ལམ་སྟོན་རྣམས་རང་ཉིད་ཀྱིས་བསམ་བློ་གཏོང་བ་དང་། དེ་བཞིན་དེ་དག་རང་ཉིད་དང་རང་ཉིད་ཀྱི་མི་ཚེ་ལ་སྦྱར་བ་མ་ཟད་གསུང་རབ་དག་གི་ངེས་དོན་གྱི་བརྗོད་བྱ་རྟོགས་ཐབས་དགོས་པ་གལ་གནད་ཆེན་པོ་ཡིན་པའང་རིན་པོ་ཆེས་གསལ་བར་མཚོན་པར་བྱེད་ལ། ཁོང་གིས་དགེ་ཕྲུག་རྣམས་ལའང་བསླབ་བྱ་འདི་ལྟར་གནང་། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་ཐོས་པ་དང་ཐོས་པའི་གོ་རྟོགས་ཙམ་གྱིས་མི་ཆོག་ལ། དེ་ལྟར་ཡིན་པ་རིག་པས་ཚོར་མི་ཐུབ་པའི་ཁར་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་འཛིན་པ་ཡོད་ན་དེ་ནི་ལྷུང་སླའི་སྙི་དོང་འདྲ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར། དེ་འདྲར་སོང་ཙང་རིན་པོ་ཆེ་དང་འཁྲུལ་ཞིག་རིན་པོ་ཆེའི་གནད་དོན་འདིའི་ཐད། ལྟ་བ་ནམ་མཁའ་ལྟར་རྒྱ་ཆེ་བ། ལག་ལེན་འབྲུ་རྡོག་ལྟར་ཕྲ་བས་མི་འགྲིག་པར་གདན་སའི་མཁས་དབང་དགེ་བཤེས་འགའ་རེས་ཀྱང་ཉམས་ལེན་ཆེ་ཙམ་གནང་དགོས་ལུགས་ཀྱི་བཀའ་མོལ་ལས་འཕྲོས་ཏེ་༧གོང་ས་མཆོག་ནས་ཀྱང་སྐུ་རྩེད་དང་སྦྲགས་ལན་མང་བཀའ་བཀྱོན་ཕེབས་པ་སོགས་གསུངས། རྨད་བྱུང་ལྟ་གྲུབ་འདི་ལྟ་བུ་འཛིན་པ་མངའ་ཞིང་འཚོ་བཞུགས་གནང་བའི་རིན་པོ་ཆེ་མཇལ་འཕྲད་བྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ལ་དངོས་སུ་གནང་བའི་ཆོས་ཀྱི་སློབ་ཁྲིད་ལས་གདམས་ངག་ཅིག་ཐོབ།
དེ་མཚུངས་སྙུང་གཞིའི་སྐབས་ཀྱང་རིན་པོ་ཆེ་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཞལ་ཟས་ལས་བརྩེ་བའི་མ་གྱུར་ཡི་དྭགས་དང་དམྱལ་བའི་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ལན་ཆགས་ལ་གྲ་སྒྲིག་དུས་ཚོད་མང་བར་གཏོང་གནང་མཛད། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་སོགས་ལ་ཡང་དཔེ་གསར་གྱི་འབོད་སྒྲ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པར་ཆེས་སྔ་རོལ་ནས་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་རྩ་འཛིན་ཐོག་ལོངས་སྤྱོད་ལ་མཁས་པའི་བསྲི་ཚགས་ངང་བཞུགས། གློག་དང་ལག་ཕྱིས་ཤོག་བུ་སོགས་གང་ཐད་ནས་འཕྲོ་བརླག་སོགས་བག་མེད་ལོངས་སྤྱོད་ལ་གཏན་ནས་མི་མཉེས། ཉིན་མོར་རིན་པོ་ཆེ་སར་དུས་ནམ་ཞིག་ཚེ་བཅར་ཡང་ཁོང་གཟིམས་ཁྲི་ཐོག་ཏུ་ཙོག་པོར་བཞུགས་སྟེ་སྒོམ་མམ་བཀའ་ཆོས་གསན་པའམ། ཡང་ན་གཟུངས་སྔགས་འདོན་གནང་བ་ལས་གཏན་ནས་མི་གཟིམས། རིན་པོ་ཆེའི་ཉིན་རེའི་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁས་བླངས་དམ་ཚིགས་སོགས་ལ་དོ་བརྟན་ཞིབ་ཚགས་དང་། རྒྱུད་སྨད་མཁན་ཟུར་རིན་པོ་ཡིན་པས་ཉམས་རྟོགས་ཀྱི་ཆུ་ཚད་ཚོད་ག་ལ་བཟུང་ནུས། འོན་ཀྱང་རིན་པོ་ཆེ་ནས་ཕྱི་ལ་སྔགས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་རྣམ་པའམ་རྟགས་དང་ཕྱག་མཚན་ནམ་ཡོ་ཆས་སོགས་གང་ཡང་དུས་རྟག་ཏུ་སྟོན་པར་མི་གནང་ངོ་།།
རིན་པོ་ཆེའི་ཆེས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུན་རྟགས་བརྗིད་ཆགས་ཀྱི་རང་གཤིས་ནི་དོན་དམ་པར་བདག་ལ་བློ་སྤོབས་སྐྱེད་བྱེད་ཆེན་པོ་ཞིག་དང་། དེའི་ལྷན་དུ་ཐོས་བསམ་དང་རྟོག་དཔྱོད་རྒྱུ་མཚན་རྣམས་དང་། རིན་པོ་ཆེ་དགུང་ལོ་༧༠ འགོ་སྟོད་དུ་རྒྱུད་སྨད་མཁན་ཐོག་སྐབས་མཁན་པོའི་ཆོས་འཆད་ཉན་ལ་མཁོ་བའི་ཤོག་ལྷེ་ ༧༠༠ བརྒལ་བའི་དཔེ་ཆ་༼རྣམས་ཞོགས་པ་སྔ་པོ་༽ཆུ་ཚོད་༢ པར་བཞེངས་ཏེ་བློ་འཛིན་གནངབའི་ཆོད་སེམས་ཡིད་ཆེས་དང་དད་གུས་སོགས་ཆ་སྙོམས་མཉམ་བསྲེས་ཀྱིས་མཐའ་གཉིས་སུ་མ་ལྷུང་བར་འཇུག །རིན་པོ་ཆེས་ཕར་ཚུར་ཕེབས་སྐབས་དང་ཕྲན་ལ་སློབ་ཁྲིད་གནང་བར་ཚེས་གྲངས་བཟང་མིན་སོགས་གཟིགས།
ཞི་གནས་ཀྱི་དམིགས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་སྒོམ་དགོས་མིན་གྱི་དྲི་བ་ཞུས་པས་རིན་པོ་ཆེའི་ཞལ་རས་དེ་མ་ཉིད་དུ་འོད་སྣང་གིས་ཁེངས་པར་བྱས་ལ། དེས་རིན་པོ་ཆེའི་སྔ་མའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་གནས་དོན་རྣམས་དྲན་པའི་ཡུལ་དུ་བྱས་སོང་གསུངས་ནས་༧གོང་ས་ལྔ་པ་ཆེན་པོས་མཛད་པའི་འཇམ་དཔལ་ཞལ་ལུང་གི་ཆོས་ཚན་ཞིག་ཀློག་པར་སྐུལ་མ་གནང་། རིན་པོ་ཆེས་ཉམས་རྟོགས་ཡོད་མིན་གྱི་མཁྱེན་པ་ཀུན་ལ་སྨྲ་བ་ཆེས་ཉུང་ལ་སྙོམ་ཆུང་བ་དང་ཐུགས་བཅོས་ལྷོད་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པས། ཀ་ན་ཊ་ཀ་གཞུང་གི་ཀ་ཝེ་རི་ཚོང་ཁང་གི་ཙན་དན་ཕྲེང་བའི་ཕྱག་རྟགས་ཙམ་ཞིག་གིས་ཐུགས་མཉེས་པར་བྱས་ཤིང་ངོ་མཚར་དང་བཅས་ཤངས་དང་ཉེ་བར་བྱས་ཏེ་དེའི་དྲི་སྣོམ་པ་གནང་། རིན་པོ་ཆེའི་ཁྱད་ཆོས་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་གོ།
རིན་པོ་ཆེ་ནི་ཆོས་ཉམས་ལེན་ཁོ་ནའི་སླད་དུ་འཚོ་བཞུགས་གནང་བ་སྟེ་རྗེ་བཙུན་སྒྲོལ་མའི་གཟུངས་སྔགས་གསོལ་འདེབས་སུ་ཚེ་རིང་པོ་འཚོ་བར་གསོལ་བ་འདེབས་ཤིང་། དེ་ཡང་ཚེ་རིང་བ་ཙམ་མིན་པར་རང་ཉིད་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་ཚོགས་གཉིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཆེད་ཡིན་པར་གསུངས་པ་བདེན་པ་བྱས་པའོ། །རིན་པོ་ཆེ་དགུང་ལོ་བགྲེས་པོར་ཕེབས་ཀྱང་བོད་དུ་ཐེངས་ལྔ་ཙམ་ཕེབས་ཏེ་གནས་སྟངས་ཆེས་དཀའ་ཚེགས་ཅན་འོག་ཟླ་བ་བསྟུད་མར་བཞུགས་ནས་བཀའ་ཆོས་གནང་། རིན་པོ་ཆེ་གང་ཕེབས་སར་ཁོང་རང་ཉིད་ལ་ ༧ གོང་ས་མཆོག་གིས་བོད་གངས་ཅན་སྐྱེ་འགྲོ་རྣམས་ལ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པར་དམིགས་ཏེ་གནང་བའི་ཕྱག་ཕྲེང་རྒྱུན་དུ་བསྣམས། རིན་པོ་ཆེ་བོད་དུ་ཕེབས་ཐེངས་རེར། དང་ཐོག་མ་ཕེབས་གོང་དང་ཕྱིས་ཚུར་འཁོར་སྐབས་༧ གོང་མཆོག་གི་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་དང་ཁོང་གི་ཕ་ཡུལ་གྱི་ཉམས་མྱོང་གནས་ཚུལ་རྣམས་སྙན་གསན་ཞུ་སླད་དུ་མཇལ་ཁ་བཅར། དོན་རྐྱེན་མང་པོའི་ཁྲོད་ནས་བརྗེད་དུ་མེད་པའི་བྱུང་རྐྱེན་བརྒྱུད་ནས་ཕྲན་རང་གིས་རིན་པོ་ཆེའི་ཐུགས་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་ལས་རྒྱུ་འབྲས་དང་དམ་པའི་ཆོས་ལ་གུས་བརྩི་དང་དགའ་ཞེན་ཡོད་པ་རྣམས་མཇལ།
དེ་ཡང་རིན་པོ་ཆེ་ཐོག་མར་མཇལ་དུས་ནས་བདུན་ཕྲག་གཉིས་ལྷག་ཙམ་གྱི་རྗེས་ཏེ་༢༠༢༡ ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༢༢ དགོང་མོ་ཆུ་ཚོད་བདུན་དང་སྐར་མ་ཞེ་ལྔ་ཙམ་ལ་རིན་པོ་ཆེ་མཇལ་ཁར་བཅར་སྐབས་གཟིམ་གྲབས་ཀྱིས་འཕྲེད་ཉལ་ལ་བཞུགས། ཕྲན་རང་ནས་རིན་པོ་ཆེར་གུས་ཕྱག་འཚལ་བ་ཙམ་ཉིད་སྐལ་བ་བཟང་ལ་དེ་ནས་ཐོན་འགྲོ་སྙམ། འོན་ཀྱང་རིན་པོ་ཆེས་ང་གཟིགས་མ་ཐག་ཞབས་ཕྱི་རྣམས་ལ་ཉིན་དེར་ཚེས་བཟང་ཞིག་ཡིན་པར་བརྟེན་རིན་པོ་ཆེ་ཙོག་པོར་བཞུགས་སུ་བཅུག །ཚེམས་ཚབ་རྣམས་ཀྱང་བཙུགས་གནང་ནས་བདག་ཁྱིམ་པ་བུད་མེད་འབྲེལ་མེད་གཅིག་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལག་ལེན་སོ་བདུན་མའི་ཤོ་ལོ་ཀ་དང་པོ་བཞི་སློབ་ཁྲིད་གནང་། ཡང་ཁོང་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་རྩ་ཆེན་བསླབ་བྱ་རྣམས་ཉམས་ལེན་མངོན་དུ་བྱ་བའི་ཐུགས་བརྩེའི་སྨོན་ལམ་དང་བཅས་ངའི་མཆོད་ཁང་གི་ཆེད་དུ་བརྗིད་ཆགས་ལྡན་པའི་སྒྲོན་མེ་གཅིག་དང་ཤམ་བུ་སོགས་གནང་། ཕྲན་ལོ་ན་ཧ་ཅང་ཆུང་ཞིང་བདེ་ཐང་ཡིན་མོད་ཀྱང་སྐབས་མང་པོར་ལེ་ལོས་དབང་དུ་སྡུད་པར་བྱེད་སྐབས་རིན་པོ་ཆེའི་མཛད་བཟང་འདི་དག་དྲན་པར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།
ངང་ཚུལ་འདི་ལྟ་བུའི་ཐོག་རིན་པོ་ཆེ་ནས་མཐའ་སྐོར་གླིང་གཅིག་པའི་བྷེང་ལོར་སྨན་རྩིས་ཁང་དུ་མཐོ་སློབ་གསར་པར་བྱིན་གྱིས་རླབས་པ་ཕེབས་པའི་ཞལ་བཞེས་གནང་། ཕྱི་ཟླ་ ༡༡ པའི་འགོ་སྟོད་ལ་ཕྱི་ལུགས་སྨན་པར་བློ་དྭོགས་སེལ་བའི་སླད་དུ་རིན་པོ་ཆེའི་སྨན་ཡིག་རྣམས་བསྟན་སྐབས་ཁོང་ནས་རིན་པོ་ཆེའི་གནས་སྟངས་ཤིན་ཏུ་ཛ་དྲག་ལ་ན་ཟུག་ཤུགས་དྲག་ཡོང་ངེས་པས་སྐུ་ཚེ་འཕྲོ་ལྷག་རིང་རིན་པོ་ཆེས་ཐུགས་འདོད་ཡོད་ཚེ་ལམ་སང་གྲྭ་ཚང་དུ་གདན་འདྲེན་ཞུ་བ་སོགས་རིན་པོ་ཆེ་ཐུགས་དགོངས་གང་ཡོད་གནང་བཅུག་ན་ལེགས་ཚུལ་གསུངས། རིན་པོ་ཆེའི་དགེ་ཕྲུག་དང་ཞབས་ཕྱི་རྣམས་ཁོང་གི་སྙུང་གཞི་དྲག་བསྐྱེད་ཐད་རེ་བས་ཟིན་ནས་ཡོད་པ་དང་། ཕྲན་རང་གི་འདོད་པར་འབྲས་སྤུངས་བློ་གསལ་གླིང་གྲྭ་ཚང་དུ་ག་དུས་ལོག་མིན་ཁོང་རྣམ་པ་ཁོ་ནས་ཐག་གཅོད་ཡོང་གི་རེད་བསམས་ནས་ལྡི་ལི་སྨན་པའི་ནད་ཀྱི་སྔོན་རྟགས་བསམ་ཚུལ་རྣམས་ཁོང་རྣམ་པར་མ་ཞུས། རིན་པོ་ཆེ་ནས་འབད་བརྩོན་ཆེན་པོས་སྐལ་ལྡན་སྨན་རྩིས་ཁང་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་ཁོང་ཚོའི་ལས་ཀ་གལ་ཆེ་ཤོས་ནི་ནད་པར་བྱམས་བརྩེའི་ངང་ནས་ཞབས་འདེགས་ཞུ་དགོས་པ་སློབ་ཁྲིད་བཀའ་སློབ་དང་ངལ་བ་འཛེམས་མེད་ཀྱིས་ཚང་མར་ཕྱག་དབང་བྱིན་རླབས་གནང་། དེ་དག་ལ་སོགས་པའི་ཚེ་ཡང་ཟུག་བཅག་སྨན་ལ་མ་བརྟེན་ཀྱང་སྨན་པས་ཤུགས་དྲག་ནད་རྟགས་ཡོང་ངེས་གསུངས་པ་རྣམས་མེད་པར་མཇལ་བ་འདི་ཡང་ཕུལ་བྱུང་གི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ཉམས་ལེན་ཞིག་མཐོང་།
རིན་པོ་ཆེར་ཆེས་འབུར་ཐོན་གྱི་ཡོན་ཏན་གཞན་ཞིག་ནི་འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་བཏང་སྙོམས་མངོན་གསལ་ཅན་དེ་རེད། ཁོང་གི་ཁྲག་འཐེན་མཁན་ཡོང་མི་ཀ་ན་ཊ་ཀ་བ་དེ་དང་།གུས་མོར་ཉིན་ལྟར་ཆུ་ཚོད་གཉིས་ཙམ་རོགས་བྱེད་མཁན་རྨོ་རྨོ་ཨ་མ་ལག་ཤི་མི་ཚང་མ་ལ་རིན་པོ་ཆེའི་གཟིམས་ཁྲི་འགྲམ་གྱི་ཚོགས་མཆོད་ཤིང་ཏོག་གནང་ཡུལ་ཡིན་ལ། ཁོང་རྣམས་ཕན་ཚུན་གོ་བརྡ་འཕྲོད་པའི་སྐད་ཡིག་མི་ཤེས་་ཤིང་། བོད་ཀྱི་ནང་པའི་བླ་མ་དང་གཏན་ནས་འབྲེལ་བ་ཆགས་མེད་ཀྱང་གཅེས་སྐྱོང་གནང་བ་དེ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་རིགས་པས་ཤེས་ཐུབ། རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་མདུན་སར་ཨ་མ་ལག་ཤི་མི་མོ་རང་གི་ཚ་བོ་ཚ་མོ་རྣམས་ལ་ལྟོ་སྟེར་བར་འགྲོ་རྒྱུ་ཡང་བརྗེད་འགྲོ། རྗེས་སུ་མོས་མོ་རང་གིས་མི་རྩ་ཆེན་ལ་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པའི་ཐ་སྙད་དེ། སོ་མིི་ཞེས་རིན་པོ་ཆེ་གང་འདྲ་འདུག་གམ་བདེ་པོ་ཡིན་ནམ་ཞེས་ཡང་ཡང་དྲིས་བྱུང་། རིན་པོ་ཆེའི་ཞབས་ཕྱི་རྣམས་ཀྱིས་མོའི་ནང་མི་ཆེད་ཤིང་ཏོག་དང་ཁ་ལག་སོགས་གནང་ཚེ་མོས་འཛུམ་མདངས་ཆེན་པོས་དང་ལེན་ཞུས།